NÚI BÀ RÁ – THÁC MƠ
=> BẤM VÀO ĐÂY ĐỂ CHỈ ĐƯỜNG <=
Đồng bào Xtiêng gọi ngọn núi với cái tên đầy thành kính “Bơnom Brah”, có nghĩa là “ngọn núi Thần” hay “Thần núi Yang Yunbra”, là vị thần được tôn thờ trên đỉnh núi Bà Rá. Theo truyền thuyết của người Xtiêng, vị Tổ của những người Xtiêng có hai người em gái và ông đắp núi Bà Đen, Bà Rá cho hai cô em ở. Cô em gái đầu làm chủ vùng núi Bà Đen để trấn thủ biên thùy. Cô em gái thứ hai làm chủ vùng núi Bà Rá để ngăn cản người Chàm xâm lấn đất đai.
Trong suốt quá trình kháng chiến chống giặc ngoại xâm của dân tộc, núi Bà Rá đã mang trên mình nhiều chiến công vang dội nhưng cũng đầy những dấu tích bi hùng. Năm 1940 – 1941, thực dân Pháp cho xây dựng tại núi Bà Rá một nhà tù lớn gồm 03 camp (trại): Camp A được xây dựng tháng 7/1940, dùng để giam giữ tù thường phạm nam can tội “đầu trộm đuôi cướp”, “lục lâm thảo khấu” hay bị kết tội là dân giang hồ, “buôn sông bán chợ”; Cam B: được xây dựng tháng 10/1940 tại khu trung tâm Bà Rá - nơi tập trung các cơ quan đầu não của bọn sỹ quan và binh lính canh giữ nhà tù. Nơi đây giam giữ những tù nhân nữ, thường phạm, chính trị phạm, những người tình nghi là cộng sản, không thành án hoặc đày biệt xứ; Cam C được xây dựng đầu năm 1941 để giam giữ số tù nhân chính trị... Nạn tù Bà Rá là một chế độ khủng bố tàn độc của chủ nghĩa thực dân. Nó biểu tượng cho quyền lực vô hạn của chính quyền thực dân. Mọi tù nhân đều phải chịu chung số phận đọa đày tàn nhẫn nhưng chính trong chế độ lao tù khắc nghiệt ấy những cán bộ cộng sản đã không rời ý tưởng phấn đấu và ý chí dấn thân của mình. Tại đây, chúng đã từng giam giữ các đồng chí: Tô Ký, Trần Văn Giàu, Nguyễn Thị Định...
Trong kháng chiến chống Mỹ, núi Bà Rá là căn cứ quân sự của Mỹ - ngụy nhằm kiểm soát vùng Đông Nam Bộ. Nhưng núi Bà Rá đã ghi dấu rất nhiều chiến tích anh dũng của quân và dân Phước Long. Nằm ở lưng chừng núi phía sườn Bắc là hang Tư Cần và bên sườn núi phía Tây có hang Dơi, hang Cây Sung là căn cứ địa cách mạng vững chắc mà Đội Biệt động Bà Rá đã từng bám trụ và lập nhiều chiến công. Để tưởng nhớ các chiến sĩ, quân dân và đồng bào đã hi sinh trong cuộc kháng chiến ở khu vực Bà Rá, tại đồi Bằng Lăng đã được xây dựng Đền tưởng niệm trang nghiêm để nhân dân và du khách tưởng niệm.
Toàn cảnh Nhà bia và Đền tưởng niệm tại đồi Băng Lăng (Ảnh: Bảo tàng tỉnh)
Không chỉ mang ý nghĩa về lịch sử, Núi Bà Rá còn là một trong những danh lam thắng cảnh đẹp, thơ mộng, hùng vĩ nổi tiếng. Từ trên đỉnh núi nhìn xuống thấy dòng sông Bé uốn khúc quanh co dưới chân núi tạo nên nhiều cảnh đẹp thơ mộng với Thác Mẹ, Thác Mơ.
Toàn cảnh lòng hồ Thác Mơ nhìn từ đỉnh núi Bà Rá (Ảnh: Vũ Tiến Đức)
Với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vỹ, nên thơ cùng với miếu Bà linh thiêng, Núi Bà Rá còn là điểm du lịch tâm linh hấp dẫn - nơi có miếu Bà Rá (hay còn gọi là Linh Sơn miếu), tọa lạc dưới chân núi, được xây dựng vào năm 1943 và là công trình kiến trúc mang ý nghĩa tâm linh tín ngưỡng của người dân nơi đây. Từ ngày mùng 1 đến mùng 4 tháng 3 âm lịch hàng năm, miếu Bà Rá thường tổ chức lễ hội thu hút du khách thập phương ghé thăm hành hương, dâng lễ.([1])
Toàn cảnh miếu thờ Bà Rá trên đỉnh núi (Ảnh: Bảo tàng tỉnh)
Với ý nghĩa lịch sử và cảnh quan thiên nhiên đẹp có giá trị tiêu biểu, di tích Núi Bà Rá - Thác Mơ được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử - danh lam thắng cảnh quốc gia tại Quyết định số 1568-QĐ/BT ngày 20/4/1995. Di tích trở thành điểm tham quan của Nhân dân, khách du lịch trong nước và quốc tế.
Núi Bà Rá – Thác Mơ điểm tham quan du lịch (Ảnh: Sưu tầm)
